Δικηγόροι για κληρονομικά Αθήνα

Οι δικηγόροι για κληρονομικά θέματα στην Αθήνα του e-nomika απαντούν στις ποιο συνηθισμένες ερωτήσεις σχετικά με το κληρονομικό δίκαιο και τα περιουσιακά θέματα. Η δικηγορική μας εταιρία έχει χειριστεί πλήθος κληρονομικών υποθέσεων και γνωμοδοτεί καθημερινά παρέχοντας νομικές συμβουλές για κληρονομικά στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη.

Πρέπει να επισημανθεί ότι κάθε κληρονομική υπόθεση είναι ξεχωριστή και απαιτείται εξειδικευμένη νομική συμβουλή, η οποία δεν μπορεί να υποκατασταθεί από το παρόν άρθρο ενημερωτικού χαρακτήρα.

Τι είναι αποδοχή κληρονομιάς με το ευεργέτημα της απογραφής;

Με τον θάνατο του κληρονομούμενου οι κληρονόμοι αυτού θα πρέπει να προβούν σε αποδοχή ή αποποίηση της κληρονομιάς του θανόντα. Για την αποποίηση της κληρονομιάς ο νόμος τάσσει προθεσμία τεσσάρων μηνών από την γνώση του θανάτου ειδάλλως θεωρείται σιωπηρά ότι ο κληρονόμος αποδέχτηκε την κληρονομιά του θανόντα.

Το ευεργέτημα της απογραφής παρέχεται από τον νόμο στους κληρονόμους προκειμένου να μπορούν να αποδεχτούν την κληρονομιά ακόμη και αν δεν έχουν εξετάσει το ενεργητικό και το παθητικό αυτής για να διαπιστώσουν αν όντως τους συμφέρει να προβούν σε αυτή την ενέργεια. Με αυτό τον τρόπο ο νόμος προστατεύει τους κληρονόμους περιορίζοντας την ευθύνη τους με την προσωπική τους περιουσία.

Έτσι σε περίπτωση που ο θανών έχει αφήσει χρέη τα οποία δεν μπορούν να καλυφθούν από την εκποίηση της κληρονομιαίας περιουσίας, οι οφειλέτες δεν θα μπορούν να στραφούν κατά της περιουσίας του κληρονόμου που έχει αποδεχτεί την περιουσία με το ευεργέτημα της απογραφής.

Η αποδοχή με το ευεργέτημα της απογραφής ακολουθεί ξεχωριστή διαδικασία από την αποδοχή της κληρονομιάς. Αρχικά, ο ενδιαφερόμενος εντός τετράμηνης προθεσμία από την γνώση του θανάτου του κληρονομούμενου θα πρέπει να δηλώσει στο αρμόδιο Ειρηνοδικείο ότι αποδέχεται την κληρονομιά με το ευεργέτημα της απογραφής. Στη συνέχεια, εντός τεσσάρων μηνών θα πρέπει ο ενδιαφερόμενος να καταθέσει αίτηση ενώπιον του δικαστηρίου όπου θα δηλώνει τη αποδοχή με το ευεργέτημα. Αν αυτή γίνει δεκτή τότε γίνεται απογραφή της περιουσίας και συντάσσεται η συμβολαιογραφική πράξη της αποδοχής.

Ποια είναι τα δικαιολογητικά για την αποδοχή κληρονομιάς στην Αθήνα;

Η αποδοχή της κληρονομιάς γίνεται με συμβολαιογραφική πράξη που συντάσσεται από τον συμβολαιογράφο. Τα δικαιολογητικά που απαιτούνται κρίνονται κάθε φορά κατά περίπτωση αλλά γενικά για την πραγματοποίησή της απαιτούνται τα εξής δικαιολογητικά:

• Το ΑΦΜ του θανόντος
• Αντίγραφα της ταυτότητας του/των κληρονόμου/ κληρονόμων και τα ΑΦΜ αυτών
• Η ληξιαρχική πράξη θανάτου από τον Δήμο επικυρωμένη καθώς επίσης και αντίγραφα αυτής
• Πιστοποιητικό εγγυτέρων συγγενών του θανόντος από τον Δήμο
• Τίτλοι κτήσεως των ακινήτων
• Κτηματολογικό Φύλλο και Διάγραμμα από το οικείο κτηματολόγιο
• Πιστοποιητικό περί μη δημοσίευσης διαθήκης ή αν έχει δημοσιευθεί περί μη δημοσίευσης άλλης
• Οικοδομική άδεια αν πρόκειται για ακίνητο που χτίστηκε μετά το 1983 ειδάλλως κάποιο αποδεικτικό έγγραφο που να αποδεικνύεται η παλαιότητα του ακινήτου
• Πιστοποιητικό εισοδήματος θανόντος και καταβολής του ΕΝ.Φ.Ι.Α. από την οικεία Δ.Ο.Υ

Ποιο είναι το κόστος αποδοχής κληρονομιάς; Πρόστιμο λόγω εκπρόθεσμης δήλωσης κληρονομιάς;

Η αποδοχή κληρονομιάς είναι συμβολαιογραφική πράξη και το κόστος αυτή ορίζεται από συμβολαιογράφο. Ωστόσο, στο πλαίσιο αυτής της διαδικασίας ο ενδιαφερόμενος είναι πολύ πιθανό να χρειαστεί διάφορα δικαιολογητικά τα οποία θα πρέπει να προμηθευτεί ο δικηγόρος. Σε αυτή την περίπτωση το κόστος εκτιμάται ανάλογα με την συνθετότητα της κάθε περίπτωσης.  Φυσικά η ύπαρξη πολλών ακινήτων στην κληρονομιαία περιουσία αυξάνει το κόστος αφού απαιτούνται περισσότερα δικαιολογητικά για την περάτωσή της.

Πρέπει να έχει γίνει αποδοχή κληρονομιάς για να συμπληρωθεί το Ε9; Τι γίνεται με την εφορία;

Για την αποδοχή της κληρονομιάς απαραίτητο είναι οι κληρονόμοι να προβούν σε δήλωση φόρου κληρονομιάς στην εφορία του τόπου κατοικίας του θανόντος  εντός προθεσμίας έξι μηνών από τον θάνατό του. Ο συμβολαιογράφος είναι αυτός που συντάσσει τη σχετική δήλωση προκειμένου να την προσκομίσουν οι κληρονόμοι στην Δ.Ο.Υ. Στους κληρονόμους τάσσεται προθεσμία έξι μηνών από τον θάνατο για να προβούν στην σχετική δήλωση στην εφορία ειδάλλως μπορεί να τους επιβληθεί κάποιο πρόστιμο από την εφορία. Η ύπαρξη ή  μη συμβολαιογραφικής πράξης αποδοχής δεν επηρεάζει την δήλωση στο Ε9.

Μπορεί να γίνει αποδοχή κληρονομιάς μετά από πολλά χρόνια;

Για την αποδοχή της κληρονομιάς δεν τίθεται ορισμένη προθεσμία από τον νόμο. Αυτό σημαίνει πως οι κληρονόμοι μπορούν να προβούν οποτεδήποτε σε αυτή την ενέργεια. Ωστόσο, συνίσταται η μη μεσολάβηση μεγάλου χρονικού διαστήματος από τον θάνατο του κληρονομούμενου μέχρι την αποδοχή της κληρονομιάς προκειμένου να μην είναι δυνατή η αξίωση ή διεκδίκηση της περιουσίας από κάποιον τρίτο που θα εκμεταλλευτεί την κατάσταση. Επίσης, όσο οι κληρονόμοι αμελούν την αποδοχή της κληρονομιάς και την δήλωση της περιουσίας στο Ε9 τόσο αυξάνεται και το πρόστιμο από την εφορία για την εκπρόθεσμη δήλωση.

Αποδοχή κληρονομιάς με ιδιόγραφη διαθήκη: διαδικασία, κόστος;

Στην περίπτωση της ύπαρξης ιδιόγραφης διαθήκης η διαδικασία της αποδοχής κληρονομιάς τροποποιείται αφού θα πρέπει να προηγηθεί η δημοσίευση της διαθήκης. Πιο συγκεκριμένα, η διαδικασία ενώπιον του συμβολαιογράφου δεν τροποποιείται αλλά θα πρέπει ο ενδιαφερόμενος να προβεί προηγουμένως στην δημοσίευση αυτής στο αρμόδιο Ειρηνοδικείο και στην κήρυξη της ως κύριας.  Η κήρυξή της ως κύρια δεν είναι απαραίτητη αλλά συνίσταται προκειμένου να κατοχυρωθεί. Το κόστος της διαδικασίας σε αυτή την περίπτωση διαφοροποιείται λόγω των περαιτέρω ενεργειών που πρέπει να λάβουν χώρα χωρίς όμως αυτά να είναι ιδιαιτέρως αυξημένα.

Αποδοχή κληρονομιάς αυθαιρέτου ακίνητου χωρίς οικοδομική άδεια. Ποια είναι η διαδικασία;

Σε περίπτωση που κάποιο από τα ακίνητα της κληρονομιαίας περιουσίας είναι αυθαίρετο αυτό δεν επηρεάζει καθόλου την διαδικασία της αποδοχής αφού δεν είναι χρειάζεται η κατάθεση βεβαίωσης μηχανικού για την αποδοχή της κληρονομιάς. Συνεπώς, ο ενδιαφερόμενος κληρονόμος μπορεί να αποδεχτεί και ακίνητο που είναι αυθαίρετο χωρίς να χρειάζεται να προβεί σε κάποια περαιτέρω ενέργεια και χωρίς κάποιο επιπλέον κόστος για την αποδοχή. Φυσικά το αυθαίρετο θα παραμείνει ως έχει και ο κληρονόμος πιθανότατα να χρειαστεί να προβεί κάποια στιγμή σε νομιμοποίησή του.

Πόσο είναι ο φόρος κληρονομιάς. Ποσά, κλίμακες και κατηγορίες.

Ο φόρος κληρονομιάς επιβάλλεται στους κληρονόμους του θανόντα για περιουσία που βρίσκεται εντός της ελληνικής επικράτειας είτε κινητή είτε ακίνητη καθώς επίσης και για κινητή περιουσία που βρίσκεται στο εξωτερικό και ανήκει σε Έλληνα ή αλλοδαπό που έχει την μόνιμη κατοικία του στην  Ελλάδα.

Απαλλάσσεται του φόρου η περιουσία Έλληνα που βρίσκεται  στο εξωτερικό και είχε την μόνιμη κατοικία του εκεί τα τελευταία δέκα συναπτά έτη. Ο φόρος κληρονομιάς επιβάλλεται στο σύνολο της περιουσίας του κληρονομούμενου και όχι σε κάθε στοιχείο αυτής χωριστά. Ο κληρονόμος ευθύνεται να καταβάλλει τον φόρο ανάλογα με το ποσοστό της περιουσίας που αποκτά.

Για τον καθορισμό του ποσού του φόρου κληρονομιάς εξετάζεται η κατηγορία την οποία ανήκει ο κληρονόμος η οποία διαμορφώνεται σύμφωνα με την συγγενική τους σχέση και με βάση αυτή την κατηγορία διαμορφώνεται αναλόγως και το ποσό του αφορολόγητου και ο συντελεστής της φορολογίας της εκάστοτε κλίμακας. Οι κατηγορίες διαμορφώνονται ως εξής:

• 1η κατηγορία: σύζυγος ή πρόσωπο με το οποίο ο θανών είχε υπογράψει σύμφωνο συμβίωσης τουλάχιστον για δύο έτη, τέκνα, εγγόνια, μητέρα και πατέρας του θανόντα.

• 2η κατηγορία: αδέλφια του θανόντα, κατιόντες εξ αίματος τρίτου βαθμού (π.χ δισέγγονα), ανιόντες εξ αίματος δεύτερου και επόμενων βαθμών (π.χ παππούς, γιαγιά, προπαππούδες), ανίψια, τέκνα από προηγούμενο γάμου του συζύγου του θανόντα κλπ.

• 3η κατηγορία: όποιος εξ αίματος ή εξ’ αγχιστείας συγγενής που έχει άνω του τετάρτου βαθμού συγγένεια με το θανόντα (πχ. παιδί ξαδέλφων)

Αντιστοίχως οι φορολογικές κλίμακες και οι συντελεστές διαμορφώνονται ως εξής:

Για την πρώτη κατηγορία:

Για την δεύτερη κατηγορία:

Για την τρίτη κατηγορία:

Για την αποσαφήνιση των ανωτέρω αριθμών χρήσιμη θα ήταν η αναφορά κάποιου παραδείγματος. Έτσι σε περίπτωση θανάτου του Γ.Π ο οποίος αφήνει κληρονόμους στην σύζυγό του ένα ακίνητο αξίας 100.000 ευρώ και στον αδελφό του ένα ακίνητο αξίας 100.000 ευρώ. Η συνολική περιουσία του κληρονομούμενου ανέρχεται στις 200.000 ευρώ. Η σύζυγός του επειδή εντάσσεται στην πρώτη κατηγορία και η αξία του ακινήτου που κληρονόμησε είναι κάτω των 150.000 ευρώ δεν επιβαρύνεται με κάποιον φόρο. Ο αδελφός του θανόντα ανήκει στην δεύτερη κατηγορία, η αξία του ακινήτου ανέρχεται στις 100.000 ευρώ και το ποσό του φόρου που θα πρέπει να καταβάλλει ανέρχεται στα 3.500 ευρώ.

 Δικηγόροι για κληρονομικά Αθήνα: Πότε είναι κατά τόπο αρμόδια τα δικαστήρια σύμφωνα με το κληρονομικό δίκαιο;

              Οι περισσότερες διαδικασίες που αφορούν το κληρονομικό δίκαιο και σχετίζονται π.χ με δημοσίευση διαθήκης, έκδοση κληρονομητηρίου, αποποίηση κληρονομιάς, αγωγή νόμιμης μοίρας κλπ. διεξάγονται στο καθ’ ύλην αρμόδιο δικαστήριο που είχε την τελευταία του κατοικία ο κληρονομούμενος.

Αν ο θανών δεν είχε δηλωμένη κατοικία το κατά τόπον αρμόδιο δικαστήριο βρίσκεται από την συνήθη διαμονή του. Σε ορισμένες μόνο περιπτώσεις και αυτό κατ’ εξαίρεση κατά τόπον αρμόδιο δικαστήριο μπορεί να είναι διαφορετικό από αυτό που είχε την κατοικία του ο θανών (π.χ. η αποποίηση κληρονομιάς ανηλίκου που γίνεται στο αρμόδιο δικαστήριο του τόπου κατοικίας του ανηλίκου).

Πως γίνεται η δημοσίευση διαθήκης;

              Η δημοσίευση της διαθήκης είναι απαραίτητη ενέργεια προκείμενου να αρχίσει αυτή να παράγει έννομα αποτελέσματα με βάση το περιεχόμενό της. Με την δημοσίευση αυτής γνωστοποιείται το περιεχόμενό της  ενώ παράλληλα κρατείται και στο αρχείο του αρμόδιου δικαστηρίου. Αν πρόκειται για ιδιόγραφη διαθήκη την δημοσίευση μπορεί να κάνει όποιος κατέχει ή βρίσκει την διαθήκη.

Στην περίπτωση της συμβολαιογραφικής διαθήκης την δημοσίευση αυτής αναλαμβάνει ο συμβολαιογράφος που την συνέταξε. Ο νόμος δεν θέτει ορισμένη προθεσμία για την δημοσίευση της διαθήκης  αλλά όσο πιο σύντομα δημοσιευτεί τόσο το καλύτερο για τον ενδιαφερόμενο ώστε να μην αμφισβητείται το κύρος της και να μην δημιουργούνται αξιώσεις αποζημίωσης των προσώπων που ζημιώθηκαν από την κατάσταση που δημιούργησε η μη δημοσίευσή της.

 Γιατί πρέπει να δημοσιευτεί μια διαθήκη;

              Με την δημοσίευση της διαθήκης γνωστοποιείται το περιεχόμενο αυτής στους ενδιαφερόμενους. Η δημοσίευση συνίσταται να γίνεται όσο πιο σύντομα γίνεται προκειμένου να κατοχυρώνονται οι κληρονόμοι που αναφέρονται στην διαθήκη και να μην δημιουργούνται αξιώσεις αποζημίωσης αυτών που βλάπτονται από την ανατροπή της κατάστασης που έχει δημιουργήσει η μη δημοσίευση της διαθήκης.

Επίσης, με την δημοσίευση εκκινούν και οι προθεσμίες για διάφορες ενέργειες όπως επί παραδείγματι η αποποίηση ή αποδοχή κληρονομιάς, η κήρυξη μιας διαθήκης κύριας, η προθεσμίας προσβολής του κύρους μιας διαθήκης κλπ.

Ποια είναι τα δικαιολογητικά για δημοσίευση διαθήκης;

              Για την δημοσίευση της διαθήκης στην Αθήνα θα χρειαστούν τα εξής δικαιολογητικά: α) αίτηση στο αρμόδιο Ειρηνοδικείο, β) πρωτότυπη διαθήκη, γ) ληξιαρχική πράξη θανάτου και δ) πιστοποιητικό εγγυτέρων συγγενών προσφάτως επικυρωμένο.

Πόσο κοστίζει η δημοσίευση διαθήκης;

Το κόστος της δημοσίευσης μιας διαθήκης καθορίζεται από το ποσό της δικηγορικής αμοιβής και τα παράβολα που απαιτούνται για την διαδικασία. Σημαντικός παράγοντας επίσης είναι αν κρίνεται απαραίτητη η διενέργεια και κάποιας άλλης διαδικασίας προς εξασφάλιση των συμφερόντων του ενδιαφερόμενου όπως για παράδειγμα και η κήρυξη της δημοσιευμένης διαθήκης ως κύριας.

Τι είναι η ιδιόγραφη (ιδιόχειρη) διαθήκη;

Ιδιόγραφη είναι η διαθήκη που συντάχθηκε εξ’ ολοκλήρου από τον ίδιο τον διαθέτη, περιέχει στο σώμα της ημερομηνία (μέρα, μήνας και έτος) και έχει υπογραφτεί από τον ίδιο.   Σε αυτή ο διαθέτης διατυπώνει την βούλησή του για την τύχη που θα επιθυμούσε να έχουν τα περιουσιακά του στοιχεία μετά τον θάνατό του.

Με αυτή μπορεί να ορίζει συγκεκριμένους κληρονόμους ή και να αποκλείει άλλους από την κληρονομική διαδοχή. Η ημερομηνία και η υπογραφή από τον διαθέτη αποτελούν απαραίτητα στοιχεία της εγκυρότητας της και θα πρέπει οπωσδήποτε να εμπεριέχονται σε αυτήν. Η ιδιόγραφη διαθήκη μπορεί να φυλαχτεί σε κάποιο σημείο του σπιτιού είτε να δοθεί προς φύλαξη σε κάποιον συμβολαιογράφο ο οποίος θα μεριμνήσει για την δημοσίευσή της μετά το θάνατο του διαθέτη.

Τι είναι η δημόσια διαθήκη;

Δημόσια είναι η διαθήκη που συντάσσεται σε συμβολαιογράφο με την παρουσία τριών μαρτύρων ή ενώπιον δύο συμβολαιογράφων και ενός μάρτυρα. Η δημόσια είναι η πιο ισχυρή διαθήκη που μπορεί να συντάξει ένας διαθέτης και το κύρος της προσβάλλεται δύσκολα.

Κατά την σύνταξή της ο διαθέτης διατυπώνει προφορικά την τελευταία του βούληση ενώπιον των παρευρισκομένων προσώπων τα οποία θα πρέπει θα πρέπει να διαθέτουν πλήρης δικαιοπρακτική ικανότητα ειδάλλως μπορεί να παράξουν ακυρότητα της διαθήκης. Κατά την διαδικασία της σύνταξής της ορκίζονται οι μάρτυρες, ο διαθέτης δηλώνει προφορικά την βούληση του που θα πρέπει να αποτυπωθεί και στο σώμα της διαθήκης, συντάσσεται η σχετική συμβολαιογραφική πράξη, γίνεται ανάγνωση αυτής σε όλους και στο τέλος υπογράφεται από τον διαθέτη.

Τι είναι η μυστική διαθήκη;

              Στη μυστική διαθήκη ο διαθέτης συντάσσει μόνος την διαθήκη που περιέχει την τελευταία του βούληση και στη συνέχεια την παραδίδει σε κάποιον συμβολαιογράφο με παρουσία τριών μαρτύρων κατά την παράδοση ή με παρουσία δύο συμβολαιογράφων και ενός μάρτυρα δηλώνοντας ενώπιον αυτών ότι πρόκειται για την τελευταία του βούληση.  Κατ’ ουσίαν η μυστική διαθήκη αποτελεί έναν συνδυασμό ιδιόχειρης και δημόσιας.

  Σε ποιες περιπτώσεις μπορεί να προσβληθεί και να ακυρωθεί μια διαθήκη;

Για την προβολή μιας διαθήκης ο ενάγων μπορεί να προβάλλει διάφορους λόγους είτε σε συνάρτηση με τον τύπο της είτε αναφορικά με την ικανότητα σύνταξης του διαθέτη να συντάξει την διαθήκη είτε για λόγους που σχετίζονται με το κύρος αυτής.

Την αξίωση μπορεί να προβάλλει οποιοδήποτε πρόσωπο έχει έννομο συμφέρον ασκώντας αναγνωριστική αγωγή ακυρότητας. Έτσι παραδείγματος χάρη συχνή είναι η αμφισβήτηση του σώματος του κειμένου της διαθήκης για μη γνησιότητα του γραφικού χαρακτήρα του διαθέτη ή της υπογραφής του.

Επίσης, ο ενάγων μπορεί να ισχυριστεί στην αγωγή του ότι κατά την σύνταξη της διαθήκης ο διαθέτης δεν είχε σώας τα φρένας ή έπασχε από κάποια ψυχική νόσο που τον καθιστούσε ανίκανο για την σύνταξη της διαθήκης του. Ακόμη, μπορούν να προβληθούν τυπικοί λόγοι όπως η έλλειψη κάποιας από τις προϋποθέσεις που θέτει ο νόμος ή απουσία κάποιου από τα στοιχεία που είναι απαραίτητο να υπάρχουν σε μία διαθήκη προκειμένου αυτή να είναι έγκυρη.

Αποκλήρωση κληρονόμου με διαθήκη. Τι επιλογές έχει;

Με την αποκλήρωση ο διαθέτης στερεί κατ’ ουσίας από ορισμένο κληρονόμο το μερίδιο του από την κληρονομιαία περιουσία. Ο νόμος διακρίνει μεταξύ αποκλήρωσης εν ευρεία έννοια και αποκλήρωση εν στενή έννοια. Στην πρώτη περίπτωση ο διαθέτης στερεί από τον δικαιούχο κληρονόμο την εξ’ αδιαθέτου κληρονομιά και μπορεί αυτή να γίνει είτε ρητά με άμεσο τρόπο είτε σιωπηρά με έμμεσο όπου ο διαθέτης καθιστά άλλους κληρονόμους της περιουσίας του παραλείποντας σκοπίμως τον αποκληρωθέντα. Στη δεύτερη περίπτωση ο διαθέτης στερεί από τον  δικαιούχο κληρονόμο και το μερίδιο της νόμιμης μοίρας του με σχετική διάταξη που εμπεριέχεται στην διαθήκη του.

Βασική προϋπόθεση για την έγκυρη αποκλήρωση είναι η ύπαρξη έγκυρης διαθήκης. Έτσι τυχόν ακυρότητα της διαθήκης καθιστά άκυρη και την αποκλήρωση. Επίσης, στην εν στενή έννοια αποκλήρωση ο  νόμος θέτει ορισμένες προϋποθέσεις για την εγκυρότητα αυτής η έλλειψη των οποίων καθιστά την σχετική διάταξη περί αποκλήρωσης ανυπόστατη και συνεπώς ο έκπτωτος κληρονόμος μπορεί να διεκδικήσει το δικαίωμά του στη νόμιμη μοίρα.

Για την αποκλήρωση εν στενή έννοια ο νόμος απαιτεί την αναφορά συγκεκριμένου λόγου στην διαθήκη τον οποίο επικαλείται ο διαθέτης. Η έλλειψη ή αναλήθεια αυτού του λόγου καθιστά την διάταξή περί αποκλήρωσης ανύπαρκτη.

Στις παραπάνω περιπτώσει ο έκπτωτος κληρονόμος μπορεί να ασκήσει αναγνωριστική αγωγή ακυρότητας της συγκεκριμένης διάταξης και μετά να αξιώσει με αγωγή την απόδοση της νόμιμης μοίρας του. Επίσης, αν συντρέχει κάποιος λόγος μπορεί να προσβάλλει την διαθήκη ως άκυρη και μετά την ακύρωσή της να διεκδικήσει κανονικά το ποσοστό της εξ’ αδιαθέτου διαδοχής που του αναλογεί από την κληρονομιαία περιουσία.

Δικηγόροι για κληρονομικά  θέματα στην Αθήνα: 21 0958 5365

Αποποίηση κληρονομιάς – προθεσμία

Με τον θάνατο του κληρονομούμενου οι κληρονόμοι αυτού υπεισέρχονται σε θέση προσωρινών κληρονόμων μέχρι να ολοκληρωθεί η αποδοχή της κληρονομιάς από αυτούς και να συνταχθεί η σχετική συμβολαιογραφική πράξη και να καταστούν οριστικοί κληρονόμοι του θανόντα.

Ωστόσο, αν οι προσωρινοί κληρονόμοι επιθυμούν να μην υπεισέλθουν σε θέση οριστικών κληρονόμων, μη επιθυμώντας να αποδεχτούν την κληρονομιαία περιουσία τότε αυτοί θα πρέπει να προβούν σε αποποίηση κληρονομιάς ώστε να απαλλαχθούν τόσο από το παθητικό όσο και από το ενεργητικό της κληρονομιαίας περιουσίας.

Με την αποδοχή και την αποποίηση της κληρονομιάς  ο κληρονόμος αποδέχεται ή αποποιείται το σύνολο της περιουσίας του θανόντα, ήτοι τόσο το ενεργητικό όσο και το παθητικό αυτής χωρίς δυνατότητα διαχωρισμού. Σε περίπτωση που η περιουσία του θανόντα έχει αυξημένο παθητικό ο κληρονόμος μπορεί να κρίνει ότι δεν είναι συμφέρουσα προς αυτόν η αποδοχή της και να προβεί σε αποποίηση.

Για την αποποίηση ο νόμος θέτει στον κληρονόμο τετράμηνη προθεσμία που αρχίζει από την ημέρα που έλαβε γνώση ο κληρονόμος για τον θάνατο του κληρονομούμενου. Αν παρέλθει άπρακτη η προθεσμία ο κληρονόμος θεωρείται ότι έκανε σιωπηρή αποδοχή. Η αποποίηση γίνεται στο Ειρηνοδικείο που είχε την τελευταία του κατοικία ο θανών  με σχετική δήλωση που υποβάλλει ο προσωρινός κληρονόμος.

 Αποποίηση κληρονομιάς ανηλίκου. Διαδικασία και χρόνος ολοκλήρωσης.

      Μια κληρονομιά δεν είναι πάντοτε επωφελείς για τους κληρονόμους δεδομένου ότι αποτελείται από το σύνολο της περιουσίας περιλαμβάνοντας τόσο το ενεργητικό όσο και το παθητικό. Για τους ανήλικους κληρονόμους η διαδικασία της αποποίησης είναι πιο σύνθετη αφού θα πρέπει πρώτα να γίνει δικαστήριο το οποίο θα αποφασίσει αν η αποποίηση είναι προς το συμφέρον του ανηλίκου.

Πιο συγκεκριμένα,  με την αποποίηση του προηγούμενου κληρονόμου στη σειρά διαδοχής οι γονείς του ανηλίκου θα πρέπει να καταθέσουν σχετική αίτηση στο Ειρηνοδικείο που έχει την κατοικία του ο ανήλικος προκειμένου να γίνει δικαστήριο και να τους χορηγηθεί άδεια να αποποιηθούν αυτοί ως νόμιμοι εκπρόσωποί του. Με την έκδοση της απόφασης το δικαστήριο παραχωρεί την άδεια στους γονείς του ανηλίκου να αποποιηθούν για λογαριασμό του με την σχετική αίτηση στο Ειρηνοδικείο που είχε την τελευταία του κατοικία ο θανών. Με την κατάθεση της σχετικής αίτησης για χορήγηση άδειας αναστέλλεται η τετράμηνη προθεσμία η οποία έχει αρχίσει από την ολοκλήρωση της αποποίησης του προηγούμενου στη σειρά διαδοχής κληρονόμου και ξεκινάει εκ νέου με την έκδοσης της απόφασης που χορηγεί την άδεια.

 Κληρονομιά με χρέη. Τι πρέπει να κάνω;

              Στις μέρες μας είναι αρκετά σύνηθες μια κληρονομιά να είναι επαχθείς για τους κληρονόμους και αυτό γιατί έχει μεγαλύτερο παθητικό σε σχέση με το ενεργητικό της, κοινώς τα χρέη του κληρονομούμενου είναι περισσότερα από την περιουσία του. Σε αυτή την περίπτωση οι κληρονόμοι μπορούν να προβούν σε αποποίηση της κληρονομιάς, όπως αυτή περιγράφεται παραπάνω.

Επίσης, μπορούν να προβούν σε αποδοχή αυτής με το ευεργέτημα της απογραφής προκειμένου να προστατεύσουν την προσωπική τους περιουσία και οι δανειστές του κληρονομούμενου να μπορούν να ικανοποιηθούν μόνο από την κληρονμιαία περιουσία χωρίς να έχουν δικαίωμα να στραφούν κατά της περιουσίας του κληρονόμου.

Ποια είναι η προθεσμία αποποίησης κληρονομιάς;

Η προθεσμία που τάσσει ο νόμος για την αποποίηση της κληρονομιάς από τους κληρονόμους είναι τετράμηνη και εντός αυτής θα πρέπει οι κληρονόμοι να προβούν στις σχετικές ενέργειες. Η προθεσμία αυτή ξεκινάει από τότε που οι κληρονόμοι έλαβαν γνώση για τον θάνατο του κληρονομούμενου και όχι από τότε που αυτός επήλθε. Σε περίπτωση που οι κληρονόμοι διαμένουν στο εξωτερικό η προθεσμία για αποποίηση είναι ένα έτος από την γνώση για τον θάνατο.

Εκπρόθεσμη αποποίηση κληρονομιάς – Διαδικασία

Με την παρέλευση άπρακτου του τετραμήνου που θέτει ο νόμος για την αποποίηση της κληρονομιάς δημιουργείται πλασματικά ότι έχουν αποδεχθεί την κληρονομιά. Ωστόσο, μπορούν να αιτηθούν εκπρόθεσμα την αποποίηση της κληρονομιάς με άσκηση της σχετικής αγωγής αξιώνοντας την ακύρωση της πλασματικής αυτής αποδοχής.

Ως σχετικοί λόγοι για την ακύρωση της πλασματικής αποδοχής δύναται να προβληθούν λόγοι νομικής ή πραγματικής πλάνης, απάτης και απειλής. Στην πραγματική πλάνη ο κληρονόμος αγνοούσε γεγονότα όπως ο θάνατος του κληρονομούμενου με αποτέλεσμα να μην  μπορεί να ξεκινήσει η προθεσμία της αποποίησης ενώ στην νομική πλάνη ο κληρονόμος αγνοούσε π.χ την ύπαρξη της τετράμηνης προθεσμίας που θέτει ο νόμος για την αποποίηση.

Τι είναι Νόμιμη Μοίρα;

Νόμιμη μοίρα είναι το ποσοστό επί της κληρονομιαίας περιουσίας που παρέχεται εκ του νόμου σε κάποιους κληρονόμους του θανόντα. Παρότι ο κληρονομούμενος  μπορεί να ορίσει τα πρόσωπα που επιθυμεί να κληρονομήσουν την περιουσία του ο νόμος για να προστατεύσει ορισμένους συγγενείς τους δίνει ένα ποσοστό από την κληρονομιά το οποίο δεν μπορεί να τους στερήσει ο θανών.

Εξαιρείται η περίπτωση που ο κληρονομούμενος άφησε διαθήκη με την οποία αποκλήρωνε κάποιον συγγενή με ρητή διάταξη για κάποιον από τους λόγους που προβλέπονται στον νόμο και ο αποκληρωθείς δεν προέβη σε κάποια πράξη ακύρωσης ή αμφισβήτησης του λόγου που επικαλείται ο διαθέτης.

Το ποσοστό αυτό καθορίζεται ρητά από τον νόμο και τα πρόσωπα που το δικαιούνται είναι τα τέκνα του θανόντα, η σύζυγος και οι γονείς του. Τα πρόσωπα αυτά αποτελούν του νόμιμους μεριδιούχους και μπορούν να αξιώσουν το ποσοστό που τους αναλογεί μπορούν να ασκήσουν την σχετική αγωγή.

 Για ποιους λόγου μπορεί να γίνει αποκλήρωση κληρονόμου;

              Όπως αναφέρεται και παραπάνω υπάρχουν δύο είδη αποκλήρωσης η εν στενή έννοια και η εν ευρεία έννοια αποκλήρωση. Στην εν στενή έννοια αποκλήρωση ο διαθέτης μπορεί να αποκλείσει τον νόμιμο μεριδιούχο μόνο για συγκεκριμένους λόγους που προβλέπονται στο νόμο. Αυτοί είναι οι εξής:

• αν αποκλεισθείς κληρονόμος επιβουλεύθηκε τη ζωή του διαθέτη, του συζύγου ή κάποιου άλλου κατιόντα του διαθέτη
• αθέτησε κακόβουλα την υποχρέωση διατροφής που είχε προς τον διαθέτη
• προκάλεσε σωματικές βλάβες εκ προθέσεως στον διαθέτη ή στο σύζυγο ή σε κάποιον άλλον κατιόντα του διαθέτη
• τέλεσε κακούργημα ή σοβαρό πλημμέλημα εκ προθέσεως κατά του διαθέτη ή του συζύγου του
• διάγει βίο ανήθικο ή άτιμο που έρχεται σε αντίθεση με την βούληση του διαθέτη. Ως προς αυτό τον λόγο ο αποκλεισθείς κληρονόμος μπορεί να επικαλεστεί την ακυρότητα της αποκλήρωσης επικαλούμενος ότι έχει πλέον εγκαταλείψει τον άτιμο ή ανήθικο βίο.

Τι είναι το κληρονομητήριο;

Το κληρονομητήριο είναι το έγγραφο που αποδεικνύει ότι ένα πρόσωπο είναι κληρονόμος προσώπου που απεβίωσε. Για την έκδοσή του χρειάζεται δικαστήριο και έκδοση δικαστικής απόφασης. Κατ’ ουσίαν με το κληρονομητήριο ενισχύεται η αποδεικτική δύναμη του κληρονομικού δικαιώματος του και συχνά ζητείται ως αποδεικτικό έγγραφο για διάφορες ενέργειες κυρίως από τα τραπεζικά ιδρύματα

Δικηγόροι για κληρονομικά Αθήνα