Διαζύγιο και περιουσία που αποκτήθηκε στο γάμο
Γράφει ο Μιχαήλ Ζηδιανάκης, Δικηγόρος – Θεσσαλονίκη, Αθήνα – για διαζύγιο.
Τι είναι η αξίωση συμμετοχής στα αποκτήματα;
Διαζύγιο: Περιουσία που αποκτήθηκε στο γάμο
Σε περίπτωση λύσης ενός γάμου με διαζύγιο προκύπτει ζήτημα σχετικά με την περιουσία που αποκτήθηκε από τους συζύγους κατά τη διάρκεια του γάμου και τη συνδρομή του άλλου συζύγου στην απόκτηση της περιουσίας αυτής. Το άρθρο 1400 του Αστικού Κώδικα ρυθμίζει αυτό το θέμα, καθιερώνοντας τη δυνατότητα απαίτησης μέρους της περιουσίας του συζύγου που αυξήθηκε κατά τη διάρκεια του γάμου χάριν στην υλική ή ψυχική συνδρομή του άλλου συζύγου.
Ποιες είναι οι προϋποθέσεις για διεκδίκηση περιουσίας που αποκτήθηκε στο γάμο;
- Διαζύγιο (Λύση ή ακύρωση) του γάμου ή διετής διάσταση των συζύγων
- Αύξηση της περιουσίας ενός εκ των συζύγων κατά την διάρκεια του γάμου. Είναι αδιάφορη συνεπώς οποιαδήποτε περιουσιακή μεταβολή πριν την τέλεση του γάμου.
- Συμβολή του άλλου συζύγου στην αύξηση με οποιονδήποτε τρόπο
Τι εντάσσεται στην έννοια της περιουσίας που αποκτήθηκε κατά το γάμο;
Ως περιουσία νοείται το σύνολο των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων που μπορούν να αποτιμηθούν σε χρήμα, ενώ η αύξηση αναφέρεται στην διαφορά της περιουσίας κατά την τέλεση του γάμου και κατά τον χρόνο που γεννιέται η αξίωση συμμετοχής στα αποκτήματα.
Τι θεωρείται ως συμβολή στην επαύξηση της περιουσίας;
Η συμβολή μπορεί να είναι είτε άμεση είτε έμμεση. Ως άμεση θεωρείται η υλική συμβολή, με την έννοια της παροχής κεφαλαίου ή εργασίας στην επιχείρηση του άλλου συζύγου, με αποτέλεσμα αυτή να αναπτυχθεί οικονομικά. Έμμεση είναι η συμβολή όταν ο σύζυγος, χωρίς να προσφέρει χρήματα ή εργασία, φροντίζει να διευκολύνει τον σύζυγο με σκοπό την επαγγελματική του εξέλιξη.
Η βοήθεια αυτή συνίσταται σε ψυχική ενθάρρυνση και στήριξη του συζύγου, σε συμπαράσταση σε δύσκολες περιόδους, σε φροντίδα των παιδιών και αποκλειστική ενασχόληση με τις οικιακές εργασίες, προκειμένου ο σύζυγος να έχει τον απαραίτητο χρόνο για ταχύτερη διεκπεραίωση των εργασιών του και κατ’ επέκταση επαύξηση της περιουσίας του.
Στην επαύξηση της περιουσίας δεν εντάσσονται οι δωρεές, η κληρονομία και η κληροδοσία, δεδομένου ότι η απόκτηση αυτών των περιουσιακών στοιχείων έγινε από χαριστική αιτία και δεν θα ήταν σωστό να συνυπολογιστούν στην αύξηση της περιουσίας. Στην έννοια της δωρεάς εντάσσεται οποιαδήποτε απόκτηση οφέλους από χαριστική αιτία, όπως και η γονική παροχή.
Εξαίρεση σε αυτόν τον κανόνα δημιουργείται όταν ο σύζυγος συνέβαλε στην κερδοφόρα αξιοποίηση των περιουσιακών αυτών στοιχείων μετά την απόκτησή τους, με αποτέλεσμα να δικαιούται ένα ποσό ως αντάλλαγμα για τη συνεισφορά του.
Πως υπολογίζεται το ποσό της συνεισφοράς στην αύξηση περιουσίας κατά το γάμο;
Για τον υπολογισμό της συνεισφοράς ο νόμος παρέχει ένα μαχητό τεκμήριο, υπολογίζοντας τη συνεισφορά στο 1/3 της αύξησης της περιουσίας. Σε περίπτωση διαφωνίας ο υπόχρεος στην καταβολή χρηματικού ποσού σύζυγος, πρέπει να αποδείξει ότι η συνεισφορά του άλλου συζύγου ήταν μικρότερη ή και μηδενική. Από την άλλη πλευρά ο δικαιούχος σύζυγος είναι υπεύθυνος να αποδείξει ότι η συνεισφορά του ήταν μεγαλύτερη του 1/3.
Μπορεί η αξίωση συμμετοχής στα αποκτήματα να κληρονομηθεί;
Η αξίωση συμμετοχής στα αποκτήματα είναι προσωποπαγής, με την έννοια ότι αφορά αποκλειστικά τον δικαιούχο σύζυγο, χωρίς να είναι δυνατό να κληρονομηθεί σε περίπτωση θανάτου του τελευταίου. Αντίθετα, σε περίπτωση θανάτου του υπόχρεου συζύγου, ο δικαιούχος μπορεί να στραφεί κατά των κληρονόμων αυτού, διεκδικώντας το χρηματικό ποσό που αντιστοιχεί στη συνεισφορά του.
Υπάρχει χρονικό όριο διεκδίκησης του ποσού της συνεισφοράς;
Ο δικαιούχος έχει στη διάθεσή του δύο (2) χρόνια από τη λύση/ακύρωση του γάμου ή τη συμπλήρωση διετούς διάστασης, για να διεκδικήσει τη συνεισφορά του, διαφορετικά η αξίωσή του παραγράφεται.
Καταληκτικά, η αξίωση συμμετοχής στα αποκτήματα είναι μια διαδικασία πολύπλοκη, η οποία ρυθμίζοντας την περιουσία των συζύγων μετά τη διακοπή της συμβίωσής τους, οδηγεί σε εντονότατες συγκρούσεις και διαφωνίες μεταξύ τους. Για το λόγο αυτό απαιτείται σωστός χειρισμός από εξειδικευμένο σε οικογενειακά θέματα, δικηγόρο διαζυγίων.
Νομοθεσία (άρθρο 1400 επ. ΑΚ)
Αξίωση συμμετοχής στα αποκτήματα (περιουσία) κατά την έγγαμη συμβίωση
Νομοθεσία:
Σε περίπτωση διαζυγίου (λύση ή ακύρωση γάμου), η περιουσία του ενός συζύγου που, αφότου τελέσθηκε ο Γάμος, αυξήθηκε, τότε ο άλλος σύζυγος, με την προϋπόθεση ότι συνέβαλε με όποιον τρόπο στην αύξηση αυτή, έχει δικαίωμα να απαιτήσει να του αποδοθεί μέρος της αύξησης αυτής το οποίο προέρχεται από τη συμβολή του . Η συμβολή υπολογίζεται τεκμαρτά στο στο 1/3 της αύξησης. Ο υπολογισμός εξαρτάται απόλυτα από το ποσοστό της συμβολής που μπορεί να αποδειχθεί.
Όσα αναφέραμε στην προηγούμενη παράγραφος εφαρμόζονται αναλογικά και ισχύουν και σε περιπτώσεις διάστασης των συζύγων που διαρκεί περισσότερο από τρία χρόνια.
Πότε παραγράφεται το δικαίωμα διεκδίκησης περιουσίας που αποκτήθηκε στο γάμο;
Στην αύξηση της περιουσίας των συζύγων δεν υπολογίζεται ό, τι αυτοί απέκτησαν από δωρεές, κληρονομία ή κληροδοσία ή με διάθεση των αποκτημάτων από αυτές τις αιτίες.
Η αξίωση του προηγούμενου δεν υφίσταται, σε περίπτωση θανάτου, στο πρόσωπο των κληρονόμων του συζύγου που πέθανε. Επίσης, δεν εκχωρείται, ούτε κληρονομείται, εκτός αν έχει αναγνωρισθεί συμβατικά ή έχει επιδοθεί αγωγή. Η αξίωση παραγράφεται δύο χρόνια μετά τη λύση ή την ακύρωση του γάμου.
Για περισσότερες πληροφορίες και νομικές συμβουλές σχετικά με το διαζύγιο μπορείτε να μας καλείτε στα δικηγορικά μας γραφεία:
Θεσσαλονίκη: 2310 500 442
Περαία Θεσσαλονίκης: 2392 181 200
Αθήνα: 210 9585365
(ώρες επικοινωνίας Δευτέρα – Παρασκευή: 09:00-14:30 & 18:00-20:00 – εκτός απογεύματος Τετάρτης)
