Διαγραφή δανείου λόγω παραγραφής: 5 έτη η παραγραφή των δόσεων όταν η Τράπεζα έχει παραλείψει να καταγγείλει τη δανειακή σύμβαση

Απόφαση 15/2024 – Ειρηνοδικείο Φλώρινας

Δικηγόρος που παραστάθηκε:  

Μιχαήλ Ζηδιανάκης

Δικηγόρος Παρ’ Αρείω Πάγω, 

Διαπιστευμένος Διαμεσολαβητής στο Υπουργείο Δικαιοσύνης 

Μ.Δ.Ε Α.Π.Θ.

Με τη δικαστική απόφαση 15/2024, το Ειρηνοδικείο Φλώρινας δικαίωσε δανειολήπτες, απορρίπτοντας εξολοκλήρου αγωγή Τράπεζας για αποπληρωμή δανείου που αφορούσε την ανακατασκευή σεισμόπληκτης κατοικίας. Το κρίσιμο νομικό ζήτημα που τέθηκε ήταν η εφαρμογή της πενταετούς παραγραφής στις δόσεις τοκοχρεωλυτικού δανείου, όταν η Τράπεζα δεν έχει προβεί σε καταγγελία της σύμβασης.

Σύμφωνα με τη νομολογία του Αρείου Πάγου (ΑΠ 751/2012, ΑΠ 1455/2007 κ.ά.), όταν δεν πραγματοποιείται καταγγελία, οι επιμέρους δόσεις διατηρούν αυτοτελή νομική υπόσταση και υπόκεινται σε πενταετή παραγραφή. Αντιθέτως, μόνο η καταγγελία ενεργοποιεί τη λήξη του δανείου και τη μετάπτωση στην 20ετή παραγραφή.

Στην επίμαχη υπόθεση:

• Η τελευταία δόση ήταν καταβλητέα το 2012. 
• Η αγωγή ασκήθηκε το 2023. 
• Δεν υπήρξε καταγγελία της σύμβασης από την Τράπεζα. 
• Καμία διακοπή της παραγραφής δεν επικαλέστηκε ή απέδειξε η Τράπεζα. 

Το Ειρηνοδικείο δέχθηκε την ένσταση παραγραφής και απέρριψε την αγωγή ως ουσιαστικά αβάσιμη, με αποτέλεσμα τη διαγραφή της οφειλής ύψους 12.000€  και την επιδίκαση εξόδων υπέρ των εναγομένων.

📌 Τι πρέπει να γνωρίζουν οι δανειολήπτες

1. Οι τοκοχρεωλυτικές δόσεις παραγράφονται σε 5 έτη, αν η Τράπεζα δεν καταγγείλει τη σύμβαση. 
2. Η παραγραφή αρχίζει στο τέλος του έτους που έγινε κάθε δόση απαιτητή. 
3. Η καθυστέρηση άσκησης αγωγής από την Τράπεζα οδηγεί σε παραγραφή των απαιτήσεων. 
4. Ακόμα και αν το δάνειο εμφανίζεται ανεξόφλητο, ο νομικός έλεγχος μπορεί να αποκαλύψει παραγραφή. 
5. Η ένσταση παραγραφής πρέπει να προβληθεί ορθά και τεκμηριωμένα ενώπιον του δικαστηρίου. 

Αναλυτικότερα:

Μεταξύ άλλων προβλήθηκε κατά την υποστήριξη των εντολέων μας – δανειοληπτών ο ισχυρισμός- ένσταση: 

«Όταν ο δανειστής έχει το δικαίωμα, σύμφωνα με τους όρους της δανειακής συμβάσεως, να την καταγγείλει προώρως, αν δεν πληρωθούν οι δόσεις, τότε όλες οι οφειλόμενες περιοδικές εκ του δανείου δόσεις, αφορώσες χρεώλυτρο ή τοκοχρεώλυτρο ή τόκο, γίνονται απαιτητές. Με την καταγγελία η σύμβαση του δανείου λύεται και επομένως ενεργοποιείται ο συμβατικός όρος που παρέχει στο δανειστή το δικαίωμα να αξιώσει την άμεση πληρωμή από τον οφειλέτη ολοκλήρου του οφειλομένου κεφαλαίου, καθώς και τους τόκους υπερημερίας από την καταγγελία. […] Μόνον όμως όταν η αίρεση πληρωθεί και καταγγελθεί το δάνειο, δεν οφείλονται πλέον δόσεις, αλλά ολόκληρο το μέχρι τότε ανεξόφλητο κεφάλαιο και η αξίωση του δανειστή προς απόδοση του δανείου υπόκειται στη συνήθη εικοσαετή παραγραφή, ενώ αν δεν γίνει καταγγελία, η αξίωση των περιοδικών δόσεων, αφού αυτές διατηρούν την αυθυπαρξία τους, υπόκειται στην πενταετή παραγραφή».  Εάν αντιθέτως δεν γίνει καταγγελία, η αξίωση για καθεμία των περιοδικών δόσεων, η οποία διατηρεί την αυθυπαρξία της, υπόκειται στην πενταετή παραγραφή (ΑΠ 751/2012).

Το δικαστήριο έκρινε ότι: 

“ Επομένως, το σύνολο των χρεολυσίων, ύψους 12.700 ευρώ, έχουν υποπέσει στην εν λόγω πενταετή παραγραφή κατά παραδοχή της σχετικής ένστασης των εναγομένων ως ουσιαστικά βάσιμης (δοθέντος ότι δεν προτάθηκε εκ μέρους της ενάγουσας διακοπή της παραγραφής για κάποιο νόμιμο λόγο). Η παραγραφή αυτή βέβαια της κύριας αξίωσης συμπαρασύρει και τις παρεπόμενες αξιώσεις για τόκους (268,74€) και έξοδα (άρθρο 274 ΑΚ).

Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει η υπό κρίση αγωγή να απορριφθεί ως ουσιαστικά αβάσιμη. Τέλος, η ενάγουσα πρέπει να καταδικαστεί, λόγω της ήττας της, στα δικαστικά έξοδα των εναγομένων, κατ’ αποδοχή του σχετικού αιτήματος των τελευταίων.

Η απόφαση 15/2024 αποτελεί παράδειγμα επιτυχούς άσκησης της ένστασης παραγραφής, ενισχύοντας τη θέση των δανειοληπτών έναντι παρωχημένων τραπεζικών απαιτήσεων. 

**Το παρόν άρθρο έχει ενημερωτικό χαρακτήρα και σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εκλαμβάνεται ως νομική συμβουλή. Για να λάβετε εξατομικευμένη νομική συμβουλή μπορείτε να προγραμματίσετε ραντεβού εξ’ αποστάσεως ή με φυσική παρουσία σας σε κάποιο από τα  δικηγορικά γραφεία μας στη Θεσσαλονίκη ή την Αθήνα.