Προσβολή πατρότητας: Τι ισχύει
Γράφει ο Μιχαήλ Ζηδιανάκης, Δικηγόρος Δ.Σ.Θ
Εάν αναζητάτε δικηγόρο στη Θεσσαλονίκη για να αναλάβει το διαζύγιο, την επιμέλεια και την προσβολή πατρότητας απευθυνθείτε στο δικηγορικό μας γραφείο. Αναλαμβάνουμε όλες τις υποθέσεις σας σχετικά με το οικογενειακό δίκαιο.
Η ιδιότητα του τέκνου, ως προς το οποίο συντρέχει ένα από τα τεκμήρια των άρθρων 1465 και 1466, ως τέκνου γεννημένου σε γάμο, μπορεί να προσβληθεί δικαστικώς, αν αποδειχθεί ότι η μητέρα δεν συνέλαβε πράγματι από το σύζυγό της ή ότι κατά το κρίσιμο διάστημα της σύλληψης ήταν φανερά αδύνατο να συλλάβει από αυτόν, ιδίως εξαιτίας ανικανότητας ή αποδημίας του ή επειδή δεν είχαν σχέσεις.
Ποιες περιπτώσεις αφορά η δυνατότητα προσβολής της πατρότητας;
Η προσβολή πατρότητας αποτελεί μια διαδικασία, η οποία εφαρμόζεται, όταν υπάρχουν βάσιμες υποψίες ότι ένα τέκνο προέρχεται από πατέρα διαφορετικό από τον σύζυγο της μητέρας ή τον άντρα με τον οποίο αυτή σύναψε σύμφωνο συμβίωσης.
Αφορά συνεπώς μόνο τέκνο γεννημένο εντός γάμου / συμφώνου συμβίωσης ή εντός 300 ημερών από τη λύση ή την ακύρωση αυτών.
Ποιοι είναι οι δικαιούχοι άσκησης του δικαιώματος;
Ο νόμος αναφέρει περιοριστικά αυτούς που δικαιούνται να προσβάλλουν την πατρότητα του τέκνου, με την έννοια ότι κανένας άλλος δεν έχει αυτό το δικαίωμα. Οι δικαιούχοι είναι οι εξής:
- Ο σύζυγος της μητέρας
- Ο πατέρας ή η μητέρα του συζύγου, εφόσον αυτός πέθανε χωρίς όμως να έχει απολέσει ακόμη το δικαίωμα προσβολής
- Το τέκνο
- Η μητέρα του τέκνου
- Ο άνδρας, με τον οποίο η μητέρα, όντας σε διάσταση με τον σύζυγό της, διατηρούσε μόνιμη σχέση με σαρκική συνάφεια κατά το κρίσιμο διάστημα της σύλληψης(δηλαδή το διάστημα που περιλαμβάνεται ανάμεσα στην τριακοσιοστή και στην εκατοστή ογδοηκοστή ημέρα πριν από τον τοκετό)
Ποιο είναι το χρονικό διάστημα προσβολής;
Για κάθε έναν από τους ανωτέρω δικαιούχους, ορίζεται διαφορετικός χρόνος για την προσβολή πατρότητας, δεδομένου ότι για ένα τόσο ευαίσθητο ζήτημα δεν θα μπορούσε να δίνεται η ευκαιρία ες αεί σε κάποιον να ανατρέπει τα ισχύοντα δεδομένα.
- Ο σύζυγος της μητέρας έχει στην διάθεσή του ένα έτος από όταν πληροφορήθηκε τον τοκετό και τα γεγονότα από όπου προκύπτει ότι η σύλληψη δεν έγινε από αυτόν, και σε κάθε περίπτωση πέντε έτη από τον τοκετό
- Ο πατέρας και η μητέρα του συζύγου έχουν στην διάθεσή τους ένα έτος από όταν πληροφορήθηκαν τον θάνατο του γιου τους και τη γέννηση του τέκνου
- Το τέκνο έχει στη διάθεσή του ένα έτος από όταν ενηλικιωθεί
- Η μητέρα έχει στη διάθεσή της ένα έτος από τον τοκετό, εκτός αν υπάρχει σοβαρός λόγος για τη μη προσβολή της πατρότητας κατά τη διάρκεια του γάμου, οπότε έχει έξι μήνες από τη λύση ή ακύρωση του γάμου
- Ο άνδρας, με τον οποίο η μητέρα είχε σαρκική επαφή το κρίσιμο χρονικό διάστημα, έχει στη διάθεσή του δύο έτη από τον τοκετό
Τι πρέπει να αποδείξει αυτός που προσβάλλει την πατρότητα του τέκνου;
Το πρόσωπο που ασκεί την αγωγή προσβολής πατρότητας οφείλει να αποδείξει είτε ότι ο σύζυγος της μητέρας δεν είναι ο βιολογικός πατέρας του παιδιού, με την έννοια ότι η σύλληψη του τέκνου δεν έγινε από αυτόν, είτε ότι κατά το κρίσιμο διάστημα της σύλληψης (δηλαδή μεταξύ της 300ηςκαι 180ης ημέρας πριν τον τοκετό) ήταν φανερά αδύνατο να συλλάβει από τον σύζυγό της.
Η φανερή αδυναμία μπορεί να οφείλεται σε ανικανότητα τεκνοποίησης του συζύγου, μακρά απουσία του στο εξωτερικό, φυλάκισή του, διακοπή της συμβίωσης ή ανυπαρξία σεξουαλικής επαφής μεταξύ αυτού και της μητέρας του τέκνου.
Το ότι η μητέρα δεν συνέλαβε από τον σύζυγό της αποδεικνύεται κυρίως με την ανάλυση του αίματος ή την εξέταση DNA και των τριών ενδιαφερομένων, δηλαδή της μητέρας, του συζύγου της (και τεκμαιρόμενου πατέρα) και του παιδιού.
Ποιες οι συνέπειες άσκησης της αγωγής;
Σε περίπτωση που η αγωγή για προσβολή πατρότητας γίνει δεκτή από το Δικαστήριο, το τέκνο χάνει αναδρομικά από τη γέννησή του την ιδιότητα τέκνου γεννημένου σε γάμο, από τη στιγμή που η απόφαση του Δικαστηρίου γίνει αμετάκλητη.
Εάν την αγωγή είχε ασκήσει ο άνδρας, με τον οποίο η μητέρα είχε σαρκική συνάφεια, η απόφαση που δέχεται την προσβολή πατρότητας, αναγνωρίζει αυτομάτως τον ίδιο ως πατέρα του τέκνου, με αποτέλεσμα το τέκνο να έχει πλέον οικογενειακά και κληρονομικά δικαιώματα από τον πατέρα και τους συγγενείς αυτού.
Καταληκτικά, η προσβολή της πατρότητας τέκνου είναι μια διαδικασία πολύπλοκη, η οποία αφορά ένα πολύ ευαίσθητο ζήτημα. Για το λόγο αυτό απαιτείται σωστός χειρισμός από εξειδικευμένο σε οικογενειακά θέματα δικηγόρο.
Νομοθεσία σχετικά με την προσβολή πατρότητας
Άρθρο 1469επ. – Αστικός Κώδικας
Πρόσωπα που έχουν δικαίωμα στην προσβολή πατρότητας
Το τέκνο που γεννήθηκε κατά τη διάρκεια του γάμου της μητέρας του ή μέσα σε τριακόσιες ημέρες από τη λύση ή την ακύρωσή του τεκμαίρεται ότι έχει πατέρα τον σύζυγο της μητέρας (Τέκνο γεννημένο σε γάμο).
Τέκνο γεννημένο σε γάμο θεωρείται και το τέκνο που γεννήθηκε ύστερα από μεταθανάτια τεχνητή γονιμοποίηση, εφόσον υπάρχει η απαιτούμενη κατά το άρθρο 1457 δικαστική άδεια. Αν το τέκνο γεννήθηκε μετά την τριακοσιοστή ημέρα από τη λύση ή την ακύρωση του γάμου, η απόδειξη της πατρότητας του συζύγου βαρύνει εκείνον που την επικαλείται.
Το ίδιο ισχύει και όταν η τεχνητή γονιμοποίηση έγινε μετά το θάνατο του συζύγου, παρά την έλλειψη δικαστικής άδειας.
Λόγοι που συντρέχουν προσβολή πατρότητας
Η ιδιότητα του τέκνου, ως προς το οποίο συντρέχει ένα από τα τεκμήρια των άρθρων 1465 και 1466, ως τέκνου γεννημένου σε γάμο, μπορεί να προσβληθεί δικαστικώς, αν αποδειχθεί ότι η μητέρα δεν συνέλαβε πράγματι από το σύζυγό της ή ότι κατά το κρίσιμο διάστημα της σύλληψης ήταν φανερά αδύνατο να συλλάβει από αυτόν, ιδίως εξαιτίας ανικανότητας ή αποδημίας του ή επειδή δεν είχαν σχέσεις
Την ιδιότητα του τέκνου ως γεννημένου σε γάμο μπορούν να προσβάλλουν:
- Ο σύζυγος της μητέρας
- Ο πατέρας ή η μητέρα του συζύγου, αν αυτός πέθανε χωρίς να έχει χάσει το δικαίωμα της προσβολής
- Το τέκνο
- Η μητέρα του τέκνου
- Ο άνδρας με τον οποίο η μητέρα, βρισκόμενη σε διάσταση με το σύζυγό της, είχε μόνιμη σχέση με σαρκική συνάφεια κατά το κρίσιμο διάστημα της σύλληψης.
Η προσβολή πατρότητας γίνεται από το δικαιούμενο αυτοπροσώπως ή από ειδικό πληρεξούσιό του ή μετά από άδεια του δικαστηρίου, από το νόμιμο αντιπρόσωπό του.
Η προσβολή πατρότητας αποκλείεται:
- Για το σύζυγο της μητέρας, όταν περάσει ένα έτος αφότου πληροφορήθηκε τον τοκετό και τα περιστατικά από τα οποία προκύπτει ότι η σύλληψη του τέκνου δεν έγινε από αυτόν, και σε κάθε περίπτωση, όταν περάσουν πέντε έτη από τον τοκετό.
- Για τον πατέρα ή τη μητέρα του συζύγου, όταν περάσει ένα έτος αφότου έμαθαν το θάνατο του τελευταίου και τη γέννηση του τέκνου.
- Για το τέκνο, όταν περάσει ένα έτος από την ενηλικίωσή του.
- Για τη μητέρα, όταν περάσει ένα έτος από τον τοκετό ή, εφόσον υπάρχει σοβαρός λόγος για τη μη προσβολή κατά τη διάρκεια του γάμου, έξι μήνες αφότου λύθηκε ή ακυρώθηκε ο Γάμος με το σύζυγό της.
- Για τον άνδρα που είχε σαρκική συνάφεια με τη μητέρα, δύο χρόνια από τον τοκετό.”
Για περισσότερες πληροφορίες και νομικές συμβουλές σχετικά με την προσβολή πατρότητας και γενικότερα το οικογενειακό δίκαιο μπορείτε να καλείτε στα δικηγορικά μας γραφεία:
Θεσσαλονίκη: 2310 500 442
Περαία Θεσσαλονίκης: 2392 181 200
Αθήνα: 210 9585365
(ώρες επικοινωνίας Δευτέρα – Παρασκευή: 09:00-14:30 & 18:00-20:00 – εκτός απογεύματος Τετάρτης)
