Οι παγίδες στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό και τις ρυθμίσεις με funds. Τι πρέπει να προσέξουν οι δανειολήπτες 

Μιχαήλ Ζηδιανάκης,
Επικεφαλής e-Νομικά
Δικηγόρος Παρ’ Αρείω Πάγω,
Διαπιστευμένος Διαμεσολαβητής στο Υπουργείο Δικαιοσύνης
Μ.Δ.Ε Α.Π.Θ.

Ο Εξωδικαστικός Μηχανισμός Ρύθμισης Οφειλών (ν. 4738/2020) αποτελεί το βασικό εργαλείο για δανειολήπτες που θέλουν να τακτοποιήσουν χρέη προς τράπεζες, funds, Δημόσιο και ΕΦΚΑ. Παράλληλα, πολλοί πολίτες προχωρούν σε κατευθείαν διαπραγμάτευση με funds εξωδικαστικά ή στρέφονται σε δικαστικές ενέργειες ασκώντας αγωγή αμφισβήτησης οφειλής ή ανακοπής κατά διαταγής πληρωμής ή πλειστηριασμού.

Ωστόσο, η εμπειρία δείχνει ότι οι διαδικασίες αυτές κρύβουν παγίδες. Αν οι οφειλέτες δεν είναι σωστά προετοιμασμένοι, μπορεί να δεσμευτούν σε δυσβάστακτες ρυθμίσεις ή να χάσουν περιουσιακά δικαιώματα. Συνεπώς, η σωστή νομική συμβουλή από εξειδικευμένο δικηγόρο στον εξωδικαστικό μηχανισμό και στις τραπεζικές υποθέσεις / Funds είναι καθοριστικής σημασίας.

• Οι παγίδες του Εξωδικαστικού Μηχανισμού ρυθμίσης οφειλών

1. Αυτόματη γνωστοποίηση περιουσίας: Η αίτηση συνεπάγεται πλήρη δήλωση περιουσίας και εισοδημάτων. Οτιδήποτε δηλωθεί μπορεί να αξιοποιηθεί από τους πιστωτές. 
2. Υποχρεωτική συναίνεση όλων των πιστωτών: Αν δεν συμφωνήσουν οι βασικοί πιστωτές (τράπεζες/funds), η διαδικασία αποτυγχάνει. 
3. Προτάσεις με υψηλές δόσεις: Συχνά οι αυτόματοι αλγόριθμοι του συστήματος προτείνουν δόσεις που δεν ανταποκρίνονται στην πραγματική οικονομική δυνατότητα του οφειλέτη. 
4. Περιορισμένη προστασία κατοικίας: Ο μηχανισμός δεν εγγυάται απόλυτη διάσωση της πρώτης κατοικίας, αλλά μόνο υπό προϋποθέσεις. 

2. Οι παγίδες στις ρυθμίσεις με funds

1. Μη δεσμευτική πρόταση: Τα funds συχνά αλλάζουν όρους ακόμη και μετά από συμφωνία σε προφορικό επίπεδο. 
2. Υπερβολικοί τόκοι ή έξοδα: Ακόμη και με «κούρεμα» κεφαλαίου, μπορεί να φορτωθούν υψηλοί τόκοι που καθιστούν τη ρύθμιση δυσβάστακτη. 
3. Προσωρινές ρυθμίσεις: Κάποιες προτάσεις είναι βραχυπρόθεσμες και μετά από λίγο το fund επανέρχεται με νέα απαίτηση. 
4. Ασαφείς όροι εξαγοράς: Αν δεν υπάρχει έγγραφη και σαφής συμφωνία, ο οφειλέτης κινδυνεύει να χάσει χρήματα. 
5. Πλειστηριασμοί σε εκκρεμότητα: Ακόμη και ενώ γίνονται συζητήσεις, τα funds προχωρούν σε πλειστηριασμούς αν δεν υπάρχει δικαστική προστασία. 

3. Τι πρέπει να προσέξουν οι δανειολήπτες – Οι παγίδες

• Πλήρης μελέτη βιωσιμότητας: Να υπολογίσουν με ακρίβεια τι μπορούν να πληρώνουν σε βάθος χρόνου. 
• Νομικό και οικονομικό έλεγχο της πρότασης πριν υπογραφεί οποιαδήποτε ρύθμιση. 
• Έγγραφες συμφωνίες: Καμία εμπιστοσύνη σε προφορικές δεσμεύσεις. 
• Παράλληλη δικαστική προστασία: Ασφαλιστικά μέτρα ή ανακοπές κατά διαταγών πληρωμής για να αποτραπούν πλειστηριασμοί. 
• Στρατηγική διαπραγμάτευσης: Με τεκμηριωμένα στοιχεία για εισοδήματα, έξοδα και περιουσία ή αγωγή αμφισβήτησης οφειλής,  ώστε να πιέσουν για βιώσιμη λύση. 

4. Συμπέρασμα

Ο εξωδικαστικός μηχανισμός και οι ρυθμίσεις με funds είναι πολύτιμα εργαλεία, αλλά δεν αποτελούν πανάκεια. Η επιτυχία εξαρτάται από:

• την προσεκτική προετοιμασία, 
• την σωστή αξιολόγηση κάθε πρότασης, 
• και την εξειδικευμένη νομική καθοδήγηση. 

Έτσι ο δανειολήπτης μπορεί να πετύχει μια πραγματικά βιώσιμη ρύθμιση και να αποφύγει τις παγίδες που οδηγούν σε νέα αδιέξοδα.

Τι πρέπει να προσέξουν οι οφειλέτες – δανειολήπτες για τη ρύθμιση των οφειλών τους: 

• Συγκεντρώστε όλα τα οικονομικά στοιχεία (εισοδήματα, έξοδα, περιουσία).
• Υπολογίστε ρεαλιστικά πόσο μπορείτε να πληρώνετε κάθε μήνα.
• Ζητήστε έλεγχο βιωσιμότητας από εξειδικευμένο δικηγόρο 
• Επιμείνετε όλες οι προτάσεις να γίνονται έγγραφες
• Ελέγξτε τους όρους για τόκους, προσαυξήσεις και έξοδα.
• Διατηρήστε παράλληλη δικαστική προστασία (ανακοπές, ασφαλιστικά) για να «παγώσουν» πλειστηριασμοί. 
• Διαπραγματευτείτε με στόχο βιώσιμη λύση και όχι προσωρινή ανακούφιση.

Τι να αποφύγουν οι οφειλέτες – Παγίδες στον εξωδικαστικό μηχανισμό ή στη ρύθμιση.

• • Να υπογράψετε χωρίς να έχετε καταλάβει όλους τους όρους. Η συμβολή δικηγόρου είναι απαραίτητη
  • Να βασιστείτε σε προφορικές υποσχέσεις από fund ή servicer.
  •  Να δηλώσετε ψευδή ή ελλιπή στοιχεία στην πλατφόρμα Εξωδικαστικού.
  • Να δεχθείτε ρύθμιση με δόσεις που ξεπερνούν τις πραγματικές σας δυνατότητες.
  • Να αγνοήσετε κοινοποιήσεις για διαταγές πληρωμής ή πλειστηριασμούς επειδή «τρέχει» διαπραγμάτευση.
  • Να κινηθείτε χωρίς νομική καθοδήγηση – τα funds έχουν εξειδικευμένες ομάδες διαπραγματευτών.