Τι είναι η δημόσια διαθήκη

Για τη δημόσια διαθήκη,

γράφει ο Μιχαήλ Ζηδιανάκης, Δικηγόρος Θεσσαλονίκης

Τι είναι η διαθήκη;

Διαθήκη είναι το έγγραφο εκείνο με το οποίο ο άνθρωπος προσδιορίζει ο ίδιος τους κληρονόμους του, δηλαδή την τύχη της κληρονομικής του διαδοχής. Η διαθήκη συντάσσεται αυτοπροσώπως σύμφωνα με τους νόμιμους τύπους και ανακαλείται ελεύθερα. Όταν δεν έχει συνταχθεί διαθήκη επέρχεται η κληρονομική διαδοχή που προβλέπεται από το νομό (εξ αδιαθέτου).

Ποια είδη διαθηκών προβλέπονται στο νόμο;

Στον Αστικό Κώδικα προβλέπονται τρία είδη κοινών διαθηκών, οι οποίες αποτελούν και τους βασικούς τύπους, η ιδιόγραφη, η δημόσια και η μυστική ενώ προβλέπονται και οι έκτακτες διαθήκες, οι οποίες υπό προϋποθέσεις συντάσσονται σε πλοίο ή σε εκστρατεία ή σε περίπτωση αποκλεισμού.

Τι είναι η δημόσια διαθήκη;

Δημόσια είναι η διαθήκη που συντάσσεται ενώπιον συμβολαιογράφου και με την παρουσία τριών μαρτύρων ή συντάσσεται ενώπιον δύο συμβολαιογράφων με την παρουσία ενός μάρτυρα. Επομένως, η δημόσια διαθήκη αποτελεί συμβολαιογραφικό έγγραφο.

Ποια είναι η διαδικασία για τη σύνταξη της δημόσιας διαθήκης;

Καταρχάς, ο διαθέτης δηλώνει προφορικά την τελευταία βούληση του ενώπιον του συμβολαιογράφου και των μαρτύρων, αφού πρώτα έχει βεβαιωθεί η ταυτότητα του διαθέτη και των μαρτύρων. Τα πρόσωπα αυτά θα πρέπει να είναι παρόντα καθ’ όλη τη διάρκεια της πράξης, δηλαδή από την προφορική δήλωση μέχρι την υπογραφή της, άλλως κρίνεται άκυρη. Πέρα από τα ανωτέρω, πρόσωπα δεν επιτρέπεται να παρευρίσκεται κανένας άλλος.

Έπειτα, ο συμβολαιογράφος συντάσσει έγγραφο, η οποία περιέχει όλα τα απαραίτητα στοιχεία του νόμου, δηλαδή την ημέρα, το μήνα, το έτος και τον τόπο σύνταξης της, τον προσδιορισμό του διαθέτη ώστε να μην υπάρχει αμφιβολία αναφορικά με τη ταυτότητα του, το όνομα και το επώνυμο του συμβολαιογράφου καθώς και των μαρτύρων, τη δήλωση της τελευταίας βούλησης του διαθέτη και την επισήμανση πως δηλώθηκε προφορικά η βούληση του διαθέτη και πως τα συμπράττοντα πρόσωπα ήταν παρόντα. Η πράξη θα πρέπει να υπογραφεί από το διαθέτη και τα πρόσωπα που παρευρίσκονται.

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της δημόσιας διαθήκης;

Από τα βασικότερα πλεονεκτήματα της δημόσιας διαθήκης είναι ότι παρέχει τη δυνατότητα να τη συντάξουν πρόσωπα που αδυνατούν να γράψουν ή να αναγνώσουν.

Επιπλέον, καθώς συντάσσεται από συμβολαιογράφο αποφεύγονται ασάφειες ενώ αποφεύγεται και ο κίνδυνος αλλοίωσης του περιεχομένου, εξαφάνισης ή καταστροφής της, καθώς το πρωτότυπο παραμένει στο συμβολαιογράφο.

Τέλος, η δημόσια διαθήκη έχει αυξημένη αποδεικτική δύναμη ως συμβολαιογραφικό έγγραφο, ενώ μπορεί να προσβληθεί μόνο ως πλαστό έγγραφο. Αντιθέτως, στα μειονεκτήματα της είναι ο κίνδυνος ακυρότητας λόγω των πολλών διατυπώσεων, η μη εξασφάλιση της μυστικότητας, οι δαπάνες και η βραδύτητα ως προς τη σύνταξη της.

Νομοθεσία σχετικά με τη δημόσια διαθήκη

Η δημόσια διαθήκη συντάσσεται με δήλωση από το διαθέτη της

τελευταίας του βούλησης ενώπιον συμβολαιογράφου ενώ είναι παρόντες

τρεις μάρτυρες ή δεύτερος συμβολαιογράφος και ένας μάρτυρας, και κατά

τις διατάξεις των άρθρων 1725 έως 1737.

Πρόσωπα που συμπράττουν: Ως συμβολαιογράφος ή μάρτυρας δεν μπορεί να συμπράξει για τη σύνταξη διαθήκης: 1. ο σύζυγος ή αυτός που διατέλεσε σύζυγος του διαθέτη, 2. ο συγγενής του διαθέτη σε ευθεία γραμμή ή έως και τον τρίτο βαθμό σε πλάγια γραμμή εξ αίματος ή εξ Αγχιστείας. `Αρθρο 1730 Δήλωση της θέλησης του διαθέτη

Ο διαθέτης δηλώνει προφορικά την τελευταία του βούληση ενώπιον του συμβολαιογράφου και των λοιπών προσώπων που συμπράττουν. Ο διαθέτης μπορεί να υπαγορεύει από σχέδιο ή να κάνει χρήση σημειώσεων. Τα πρόσωπα που συμπράττουν κατά τη σύνταξη της διαθήκης πρέπει να είναι παρόντα σε όλη τη διάρκεια της πράξης. Απαγορεύεται η παρουσία κατά τη σύνταξη της διαθήκης οποιοιδήποτε άλλου εκτός από το διαθέτη και τα πρόσωπα που συμπράττουν.

Οι μάρτυρες ορκίζονται ενώπιον του συμβολαιογράφου και του διαθέτη ότι θα τηρήσουν μυστικές τις διατάξεις της διαθήκης έως τη δημοσίευσή της. Η παράβαση της διάταξης αυτής δεν επιφέρει ακυρότητα της διαθήκης.

Πράξη για τη Δημόσια διαθήκη: Για τη διαθήκη συντάσεται πράξη, που πρέπει να περιέχει:

1. την ημέρα, το μήνα, το έτος και τον τόπο της σύνταξής της,

2. τον προσδιορισμό του διαθέτη, ώστε να μη γεννιέται αμφιβολία για την ταυτότητά του,

3. το όνομα και το επώνυμο του συμβολαιογράφου και των λοιπών προσώπων που συμπράττουν καθώς επίσης, χωρίς όμως ποινή ακυρότητας, την έδρα του συμβολαιογράφου και το επάγγελμα και την Κατοικία των λοιπών προσώπων που συμπράττουν,

4. τη δήλωση της τελευταίας βούλησης του διαθέτη και τη μνεία ότι τηρήθηκαν όσα προβλέπονται στο άρθρο 1730. Η πράξη πρέπει να μνημονεύει ότι τηρήθηκαν όσα προβλέπονται στα άρθρα 1729 και 1731, η παράλειψη όμως της διατύπωσης της παραγράφου αυτής δεν επιφέρει ακυρότητα της διαθήκης.

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη δημόσια διαθήκη , και γενικότερα για κληρονομικά θέματα μπορείτε να απευθύνεστε στα δικηγορικό μας γραφεία στα παρακάτω τηλέφωνα.

Θεσσαλονίκη: 2310 500 442

Περαία Θεσσαλονίκης: 2392 181 200

Αθήνα: 210 9585365

(Ώρες επικοινωνίας Δευτέρα – Παρασκευή: 09:00-14:30 & 18:00-20:00 – εκτός απογεύματος Τετάρτης)

Δείτε περισσότερα για δικηγόροι Θεσσαλονίκη