Κληρονομητήριο : Δικαιολογητικά, διαδικασία και κόστος έκδοσης
Για το Κληρονομητήριο : Δικαιολογητικά, διαδικασία και κόστος έκδοσης
γράφει ο Μιχαήλ Ζηδιανάκης, Δικηγόρος Θεσσαλονίκης
Κάθε κληρονόμος, που δικαιούται μερίδιο σε κάποια κληρονομία, μπορεί να ζητήσει από το αρμόδιο δικαστήριο να του παρέχει πιστοποιητικό για το κληρονομικό του δικαίωμα και για τη μερίδα που του αναλογεί. Το πιστοποιητικό αυτό ονομάζεται κληρονομητήριο και δίνει τη δυνατότητα στον κάτοχό του – κληρονόμο να ασκήσει τα όποια δικαιώματά του επί της κληρονομούμενης περιούσιας, προβαίνοντας σε ανάλογες ενέργειες. Συνήθως χρειάζεται σε περιπτώσεις είσπραξής απαιτήσεων όπως για παράδειγμα για είσπραξη εφάπαξ θανόντα από τους κληρονόμους ή για είσπραξη τραπεζικών καταθέσεων θανόντα κτλ.
Παρακάτω θα απαντήσουμε στις ποιο συνηθισμένες ερωτήσεις σχετικά με το κληρονομητήριο : Δικαιολογητικά, διαδικασία και κόστος έκδοσης
Ποια είναι η διαδικασία έκδοσης κληρονομητηρίου ;
Κληρονομητήριο. Διαδικασία έκδοσης :
- Κατάθεση της αίτησης έκδοσης κληρονομητηρίου στη γραμματεία του δικαστηρίου.
- Ανάρτηση – δημοσίευση της αίτησης έκδοσης κληρονομητηρίου για δέκα (10) ημέρες, αρχής γενομένης από την επομένη της ημερομηνίας κατάθεσης της ως άνω αίτησης.
- Κατάθεση προτάσεων στο δικαστήριο και προσκόμιση των παρακάτω δικαιολογητικών: ληξιαρχική πράξη θανάτου, πιστοποιητικό εγγυτέρων / πλησιεστέρων συγγενών, πιστοποιητικό περί μη δημοσίευσης διαθήκης από το Ειρηνοδικείο και το Πρωτοδικείο, πιστοποιητικό περί μη αποποίησης, πιστοποιητικό περί μη αμφισβήτησης κληρονομικού δικαιώματος.
- Κατόπιν ο αρμόδιος Ειρηνοδίκης ελέγχει τη νομιμότητα του συνόλου των εγγράφων και εν συνεχεία εκδίδει το κληρονομητήριο.
- Μετά την πάροδο είκοσι (20) ημερών από την έκδοση του κληρονομητήριου κατατίθεται αίτηση για έκδοση πιστοποιητικού τελεσιδικίας, με τη λήψη του οποίου ολοκληρώνεται η όλη διαδικασία.
Τι είναι το κληρονομητήριο;
Κληρονομητήριο αποτελεί το πιστοποιητικό το οποίο ορίζει ότι συγκεκριμένο πρόσωπο είναι κληρονόμος, ατόμου που απεβίωσε, το οποίο παρέχεται κατόπιν δικαστικής απόφασης.
Ποιος μπορεί να αιτηθεί την έκδοση του κληρονομητηρίου;
Το κληρονομητήριο μπορεί να ζητηθεί μετά από αίτηση ενός εκ των κληρονόμων είτε εξ αδιαθέτου είτε από διαθήκη. Στην περίπτωση που υπάρχουν περισσότεροι από ένας κληρονόμοι, ανεξάρτητα από το ποιος θα προχωρήσει σε αίτηση έκδοσης του κληρονομητηρίου, παρέχεται ένα κοινό κληρονομητήριο.
Ποιο είναι το περιεχόμενο της αίτησης για κληρονομητήριο;
Η αίτηση για έκδοση κληρονομητηρίου πρέπει οπωσδήποτε να περιέχει: 1) την ταυτότητα και τη χρονολογία θανάτου του κληρονομουμένου, 2) τη διαθήκη και το περιεχόμενό της, αν πρόκειται για εκ διαθήκης διαδοχή ή τη συγγενική σχέση που στηρίζει το κληρονομικό δικαίωμα, αν πρόκειται για εξ αδιαθέτου διαδοχή, 3) δήλωση ότι δεν υπάρχουν άλλα πρόσωπα που να αποκλείουν ή να περιορίζουν το κληρονομικό δικαίωμα ή ότι εκείνα που υπήρχαν εξέπεσαν και τον τρόπο έκπτωσης, 4) αν υπάρχουν άλλες διαθήκες, το περιεχόμενό τους, 5) αν εκκρεμεί δίκη για το κληρονομικό δικαίωμα.
Με ποια διαδικασία χορηγείται το κληρονομητήριο;
Σύμφωνα με το άρθρο 1956 ΑΚ: «Ο ειρηνοδίκης, ύστερα από αίτηση του κληρονόμου, του παρέχει πιστοποιητικό για το κληρονομικό του δικαίωμα και τη μερίδα που του αναλογεί (κληρονομητήριο)». Η αίτηση για την έκδοση του κληρονομητηρίου κατατίθεται στο ειρηνοδικείο της περιφέρειας όπου ο κληρονομούμενος (θανών) είχε κατά το χρόνο του θανάτου του την κατοικία του και, αν δεν είχε κατοικία, τη διαμονή του. Η αίτηση δικάζεται κατά τη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας. Μετά την κατάθεση της αίτησης, αυτή αναρτάται – δημοσιεύεται στο αρμόδιο Ειρηνοδικείο για δέκα (10) ημέρες, αρχής γενομένης από την επομένη της ημερομηνίας κατάθεσης της ως άνω αίτησης.
Ποια έγγραφα προσκομίζονται από τον αιτούντα το κληρονομητήριο;
Μετά την καθαίρεση της αίτησης, προσκομίζονται στο Δικαστήριο: α) Ληξιαρχική πράξη θανάτου του αποβιώσαντος, β) Πιστοποιητικό πλησιεστέρων συγγενών του θανόντος, γ) Πιστοποιητικό περί μη δημοσίευσης διαθήκης, δ) Πιστοποιητικό περί μη αποποίησης κληρονομικού δικαιώματος, ε) Πιστοποιητικό περί μη αμφισβήτησης κληρονομικού δικαιώματος. Τα ανωτέρω πιστοποιητικά πρέπει να εκδοθούν και να προσκομίζονται με ημερομηνία μεταγενέστερη της ημερομηνίας καθαίρεσης της αίτησης. Αφού ελεγχθεί η νομιμότητα του συνόλου των εγγράφων από τον Ειρηνοδίκη, εν συνεχεία εκδίδεται το κληρονομητήριο.
Υπάρχει δυνατότητα προσβολής της απόφασης που εκδίδει το κληρονομητήριο;
Κατά της απόφασης που διατάσσει την χορήγηση του κληρονομητηρίου στον αιτούντα, επιτρέπεται η άσκηση έφεσης εντός είκοσι (20) ημερών από την δημοσίευσή του. Εφόσον δεν ασκηθεί έφεση, ο ενδιαφερόμενος μπορεί να λάβει μετά την παρέλευση των είκοσι (20) ημερών το κληρονομητήριο.
Για ποιο λόγο μπορεί να ζητηθεί η έκδοση κληρονομητηρίου;
Υπάρχουν περιπτώσεις, όπου στις καθημερινές συναλλαγές του προσώπου, θα πρέπει να αποδείξει ότι τυγχάνει κληρονόμος ενός αποβιώσαντος προσώπου. Τέτοιες καταστάσεις ανακύπτουν μεταξύ ενός κληρονόμου και δημοσίων υπηρεσιών ή τραπεζών, οι οποίες για να προχωρήσουν στις ενέργειες τους, ζητούν να βεβαιωθούν ως προς το αληθές πρόσωπο των κληρονόμων.
Παραδείγματος χάριν, ζητείται η προσκόμιση κληρονομητηρίου από μια δημόσια υπηρεσία για τη χορήγηση του εφάπαξ βοηθήματος στους κληρονόμους του αποβιώσαντος συνταξιούχου ή μια τράπεζα για το οριστικό κλείσιμο του λογαριασμού του αποβιώσαντος μοναδικού δικαιούχου και τη χορήγηση του υπολοίπου αυτού, χρηματικού ποσού. Κατ’ ουσία, με το κληρονομητήριο ενισχύεται η αποδεικτική δύναμη του κληρονομικού δικαιώματος και ο κληρονόμος εφοδιάζεται μ΄ ένα επίσημο δικαστικό έγγραφο, το οποίο πιστοποιεί την ιδιότητα του ως κληρονόμο, ενώ παρέχει ασφάλεια στις συναλλαγές.
Είναι απαραίτητη η έκδοση κληρονομητηρίου για έναν κληρονόμο;
Η αίτηση και απόκτηση του κληρονομητηρίου από έναν κληρονόμο δεν αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση ούτε επιβάλλεται για τις συναλλαγές του με τρίτους. Ωστόσο, σε πολλές καθημερινές συναλλαγές, ειδικότερα, με το Δημόσιο και τις τράπεζες, μπορεί να ζητηθεί προκειμένου να αποδείξει ο κληρονόμος το κληρονομικό του δικαίωμα.
Παραδείγματος χάριν, θα ζητηθεί από μια τράπεζα προκειμένου να εισπράξει το υπόλοιπο ποσό του τραπεζικού λογαριασμού του αποβιώσαντος. Επιπλέον, παρέχει ασφάλεια στους συναλλασσόμενους τρίτους π.χ. όταν πρόκειται ο κληρονόμος-πωλητής να συναλλαχθεί με αγοραστή για την εκποίηση ενός ακινήτου της κληρονομιαίας περιουσίας. Συνεπώς, η χρησιμότητα του κληρονομητηρίου είναι αδιαμφισβήτητη και οι κληρονόμοι θα κληθούν να εφοδιαστούν με αυτό.
Μπορεί να προσβληθεί το κληρονομητήριο, από ποιον και με ποιο τρόπο;
Η αποστολή του κληρονομητηρίου στις συναλλαγές επιτάσσει να είναι ακριβές, όχι μόνο για το συμφέρον του ίδιου του κληρονόμου αλλά και για την προστασία των τρίτων. Υπάρχει περίπτωση, ωστόσο, το κληρονομητήριο το οποίο εκδόθηκε να μην είναι ακριβές π.χ. όταν παραλείπονται ή αναγράφονται λανθασμένα τα στοιχεία του κληρονομούμενου ή τα στοιχεία των κληρονόμων ή οι κληρονομικές τους μερίδες. Σε αυτές τις περιπτώσεις, το κληρονομητήριο, με αίτηση οποιουδήποτε έχει έννομο συμφέρον, ή και αυτεπαγγέλτως, μπορεί να αφαιρεθεί, να κηρυχθεί ανίσχυρο, να τροποποιηθεί, ή να ανακληθεί. Σε όλες τις ανωτέρω περιπτώσεις, παύει η ισχύς του κληρονομητηρίου και θα πρέπει να εκδοθεί νέο από τον κληρονόμο.
Ποίο είναι το κόστος του κληρηνομητηρίου;
Η τιμή του κληρονομητηρίου εξαρτάται από την αμοιβή του δικηγόρου για έκδοση κληρονομητηρίου, η οποία κυμαίνεται σε συνάρτηση με την πολυπλοκότητα και ιδιαιτερότητα της κάθε υπόθεσης. Σε κάθε περίπτωση ως διαδικασία δεν είναι υπερβολικά κοστοβόρα.
Επικοινωνήστε μαζί μας
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το κληρονομητήριο : Δικαιολογητικά, διαδικασία και κόστος έκδοσης , και γενικότερα για κληρονομικά θέματα μπορείτε να απευθύνεστε στα δικηγορικό μας γραφεία στα παρακάτω τηλέφωνα.
Θεσσαλονίκη: 2310 500 442
Περαία Θεσσαλονίκης: 2392 181 200
Αθήνα: 210 9585365
(Ώρες επικοινωνίας Δευτέρα – Παρασκευή: 09:00-14:30 & 18:00-20:00 – εκτός απογεύματος Τετάρτης)
